सुमार्गीको घरमा प्रचण्डको खाना
मन्त्राणीको राइँदाइँ
त्यस्तै, ऊर्जामन्त्री प्रकाशशरण महतकी पत्नी विना महतले पनि विद्युत् प्राधिकरणका नियुक्ति, सरुवा–बढुवा र ठेक्कापट्टामा निकै चासो दिने गरेको चर्चा छ। मन्त्राणी महतको हस्तक्षेपका कारण दशैंको मुखमा तीन तहको क्लर्कको परीक्षाफल प्रकाशित गर्ने क्रममा लाखौं पैसा खाएर पार्टीका कार्यकर्ताको नाम ननिकालेको आरोप मन्त्री डा. महतमाथि लाग्ने गरेको छ। मन्त्रीपत्नी विना महतको हस्तक्षेपका कारण प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक जीवेन्द्र झासमेत निकै तनावमा परेको गुनासो आफ्ना निकटस्थहरूसँग गर्न थालेका छन्। मन्त्रीपत्नी महत र मन्त्रीका स्वकीय सचिव प्रबल अधिकारी पाँचतारे होटलमा बसेर प्राधिकरणका हाकिमहरूलाई बोलाएर दबाब दिने गरेको गुनासो पनि केही हाकिमहरूले गर्न थालिसकेका छन्।
यसैबीच मन्त्रीपत्नीकै दबाबमा गिरी थरका एक पत्रकारलाई डकुमेन्ट्री बनाउने बहानामा चमेलियागार्ड आयोजनाबाट चार लाख भुक्तानी दिइएको छ। निर्माणाधीन उक्त आयोजनाका प्रमुख केशवराज भट्टले मन्त्राणीको आदेशमा डकुमेन्ट्री बनाउन ती पत्रकारलाई चार लाख रुपैयाँ उपलब्ध गराएका हुन्। दार्चुलामा निर्माण हुने उक्त परियोजनाका प्रमुख भट्टले पनि आफ्नो पद बचाउन उक्त डकुमेन्ट्रीको भुक्तानी दिन बाध्य भएको बताउने गरेका छन्। कांग्रेसको महासमिति बैठकको अन्तिम दिन २०६६ कात्तिक १८ गते अर्घाखाँचीका एक महासमिति सदस्यले ऊर्जामन्त्री डा. महतले विद्युत् प्राधिकरणमा व्यापक भ्रष्टाचार गरेकाले उनलाई तत्काल कारबाही गर्नु पर्ने माग गरेका थिए। महासमितिको बैठकमा मन्त्री मध्ये सबैभन्दा बढी आलोचना डा. महत र खाँडकै भएको थियो। उनीहरूले पार्टीका कार्यकर्ताको काम नगरी पैसा खाएर नियुक्ति र सरुवा–बढुवा गरेको आरोप अधिकांश कार्यकर्ताले लगाएका थिए।
गाडी दुरुपयोग
यसैबीच, ऊर्जामन्त्री डा. महतले प्राधिकरण र मध्यमर्स्याङ्दी आयोजनाका गरी सातवटा भन्दा बढी गाडी दुरुपयोग गरेका छन्। मन्त्री महतले प्राधिकरणबाट बा३च ४०५२, बा६च १०२६, बा३च ४०५३ र बा३च२५१८ नम्बरका गाडी दुरुपयोग गर्दैआएका छन्। मन्त्रालयले मध्यमर्स्याङ्दी आयोजनाबाट पनि २०६६ असोज ६ गते बा५च३५५५, बा६च ६७४०, बा२च २९२५ नम्बरका गाडी लिएका छन्। ती गाडी कसले प्रयोग गरेका छन् भन्ने कुरा प्राधिकरण र ऊर्जा मन्त्रालयले स्पष्ट जवाफ दिन सकेका छैनन्। मध्यमर्स्याङ्दीका गाडीले त अझ दुवैतिरबाट इन्धन सुविधा लिने गरेको स्रोतले जनाएको छ।
लैला–मजनुको मन्त्री बन्ने धुन!
धनाढ्यको पंक्तिमा तीन कमरेड
गुरुकुलको लोभलाग्दो थकाइ
नाटकको सशक्त प्रभावको असर बिहीबार बिहान जिल्ला प्रहरी कार्यालयमा देखियो। प्रायः झैझगडा र मुद्दामामिलाले व्यस्त हुने मोरंगको जिल्ला प्रहरी कार्यालयको छतमा एक हुल रंगकर्मी भेला भएका छन्। उनीहरू कुनै मुद्दामामिला लिएर होइन जिल्ला प्रहरी प्रमुखको चियापानको निमन्त्रणा मान्न त्यहाँ पुगेका हुन्। रंगकर्मीहरूलाई स्वागत गर्दै प्रहरी प्रमुख देवेन्द्र सुवेदी भन्छन्, 'समाज परिवर्तन गराउन तपाईंहरूको ठूलो भूमिका छ।' यी प्रहरी अधिकृतले एक महिनादेखि चलिरहेको नाटक महोत्सवमा आउनेहरूको भीडले आश्चर्यचकित भएका रहेछन्। उनी आफैंले केही नाटक हेरे। त्योभन्दा बढ्ता जिल्ला प्रहरी कार्यालयअन्तर्गत आएका धेरै प्रहरीले यो मौका छुटाएनन्। उनी अन्तिम तीन दिन समापन नाटकका रूपमा मंचित 'न्यायप्रेमी' हेर्न चाहन्थे। तर, आन्दोलनका कार्यक्रमले सम्भव भएन। 'केही बेर भए पनि तपाईंहरूसँग बसेर मनलाई आराम दिऔं भन्ने चाहेको हुँ,' सुवेदीले भने, 'यसलाई यहाँहरूले राज्यका तर्फबाट गरिएको सम्मानका रूपमा बुझिदिनु होला। हामी सदैव तपाईंहरूको पछाडि छ।'
सुवेदीले मायाको चिनोका रूपमा गुरुकुलका प्रमुख सुनील पोखरेल र निशा शर्मालाईलाई करुवा उपहार दिए। जवाफमा उनीहरूले प्रहरीलाई पुष्पगुच्छा। न्यायप्रेमीका सबैजसो कलाकार सञ्जीव उप्रेती, दिलभूषण पाठक, विष्णुभक्त फुँयाल, प्रवीण खतिवडा, बसन्त भट्ट, सरिता गिरी, सौगात मल्ल, सुरेश चन्द, रामहरि ढकाल लगायत अन्य नाटकका कलाकारको समेत उपस्थिति थियो। सहरमा एउटा नयाँ परिचय थपिएको छ- गुरुकुल। काठमाडौंमा डेराको समस्याले अल्भि्करहेको गुरुकुलको हाटखोलामा आफ्नै रंगमञ्चसहितको संरचना छ। चारैतिर मन्त्र लेखिएका लुङ्दर र तोरण झुण्डिएका छन्। नयाँ रंगमञ्च हातामा बिरुवा रोपिँदै छन्। एक महिनादेखि यहाँ नाटकको प्रदर्शन हरेक दिन (कहिले दुई सोसमेत) भइरहेको छ। यसबीच यसले 'अग्निको कथा', 'जात सोध्नु जोगीको', 'पुतलीको घर', 'राबाजी लैलै...', .'मायादेवीको सपना', 'छुताहा घैल (मैथिली)', 'डा. कनक' प्रदर्शन गरेको छ। नाटक हेर्ने कामसँगै यहाँका साहित्यकारदेखि राजनीतिकर्मीसम्मलाई भेटघाट गर्ने थलोका रूपमा स्थापित हुन थालेको छ।
यो नाटक घर यहाँको एउटा नयाँ गन्व्यका रूपमा स्थापित भएको छ। देशभित्रका मात्र होइन नाटकप्रेमी विदेशीसमेत एकपटक यहाँ आएर हेर्न थालेको देखियो। झण्डै १२ कठ्ठा जग्गामा फैलिएको यो संरचना निर्माणाधीन छ। र, बनिसकेका संरचनामा पहाड र मधेसको संगमजस्तो बनेको छ। राजधानी काठमाडौंबाट समेत यो मौका नछुटोस् भनेर यसबीच धेरैजना आइसकेका छन्। बिहीबार नेपाल पत्रकार महासंघका अध्यक्ष धर्मेन्द्र झा आइपुगेका थिए भने शुक्रबार काठमाडौं महानगरपालिका पूर्व नगरपिता केशव स्थापित। एकैछिनपछि पूर्वाञ्चल डिआइजी भीष्म प्रसाई आइपुगेका थिए। शान्ति सुरक्षा स्थितिका कारण नाटक हेर्न नभ्याए पनि यहाँको आनन्द अनुभूत गर्न चाहन्थे। गुरुकुलको नाटक महोत्सवको सफलता पहिल्यै दिनबाट सुरु भएको छ। हरेक दिन नाटक हेर्नेहरूको ठूलो भीड छ। दुई सय २० सिट क्षमताको सुशीला कोइराला नाटकघरमा बस्ने ठाउँ नपुगेर अहिल्यैदेखि भुइँमा गलैंचा ओछ्याउनुपर्ने अवस्था आएको छ। 'न्यायप्रेमी' जस्तो गम्भीर नाटक प्रदर्शन भइरहेको बेला समेत 'पिनड्रप साइलेन्स' अनुभव भएको थियो। यसले यस क्षेत्रमा रहेको रिक्तता कम गरेको बताउने धेरै छन्। 'विराटनगर पहिलेदेखि नै साहित्य, संगीतको थलो हो, गुरुकुलले अर्को एउटा केन्द्र थपियो,' नाटक हेर्न बिहीबार आइपुगेका कथाकार परशु प्रधानले भने।
महिना लामो महोत्सवको थकाइबीच गुरुकुलका प्रमुख सुनील पोखरेल साँझ आँगनमा बिरुवा रोप्न निर्देशन दिइरहेका थिए। 'अलि ठूलो घेरा बनाउनुपर्छ,' उनी निर्देश गर्दै थिए, 'हिँड्ने मानिसले यसका पात छुन नपाउन्।'
राजधानीबाहिर गुरुकुलको शाखा खुलेर यहाँसम्म ल्याइपुर्याउँदा सुनील थाकेका छैनन्? 'एक महिना बितेको पत्तै भएन,' उनी भन्छन्, 'कल्पना गरेकोभन्दा धेरै राम्रो भयो।' किनभने यस्तो माहोल आउन काठमाडौंमै केही वर्ष लागेको थियो। उनलाई लागेको थियो, अहिलेलाई कम्तिमा पाँच-सात जनामात्र आए पनि धन्य हो। यो सफलताले प्रत्येक वर्ष चैतमा यहाँ काठमाडौंमा देखाइएका राम्रा नाटकको महोत्सव गर्ने योजना बनाउन उनलाई प्रेरित गरेको छ। र, यहाँको नाटक घरले पनि वर्षभरि नाटकको मञ्चन, कविता वाचन र सांगीतिक कार्यक्रमका निम्ति मञ्च उपलब्ध गराइरहने भएको छ। 'थकाइ त लागेको छ, तर यो मजाको थकाइ हो', खुसी हुँदै पोखरेलले भने।
अभिषेकलाई दीपिका
राज्यमन्त्री बेगमद्वारा पुरानो गाडी दिएको भन्दै प्रजिअ माथी हातपात
Autonomous Kirat state declared
Stating that the autonomous state was only for those who struggled for communal harmony and equality, Kirati warned that the door of Kirat Autonomous State would always remain closed to Indian expansionists, feudals and capita-lists. The KSC, however, did not announce the names of its office bearers. “We declared it as a symbolic protest. We will soon appoint office bearers,” he added. He said KSC was searching for a state capital though the state was declared from Khotang. According to him, Pandhare of Bhojpur was a potential capital.
Kirati further claimed they had declared the autonomous state with the consent of party Chairman Pushpa Kamal Dahal. “I talked to him over the phone. He asked us to declare the state even if the scheduled protest programme had been withdrawn,” he said. Maoist lawmakers, leaders and party activists from these six districts gathered the programme. They took out a protest rally that moved around the town before converging into a mass meeting to declare the state.
Work on Ktm-Nijgad fast track rolls on
Once the track is opened, the government plans to construct a four-lane highway with 120 bridges and one kilometre long tunnel at Thigan of Makwanpur district. The entire project is estimated to cost Rs. 56 billion. Once the project is completed, travel from Kathmandu to Nijgad is expected to take only an hour. Prime Minister Madhav Kumar Nepal was scheduled to inaugurate the fast track, but he could not make it as he was taken ill. The inauguration took place amid tight security as UCPN (Maoist) activists had gathered near the programme venue to protest against the government. The Maoists shouted slogans against the prime minister and the president from a distance as security personnel had surrounded the programme venue.